Zašto je Mjesec „krvav“ tokom pomračenja: Pogledajte fotografije spektakla širom planete

Septembarski pun mjesec obasjao je noćno nebo širom svijeta tokom noći. Polovina Zemljine kugle mogla je da vidi i potpuno pomračenje mjeseca.

U Australiji, Aziji, Africi i Evropi, ali ne i u Sjevernoj Americi, pun mjesec ušao je u tamnu centralnu sjenku Zemlje. Poprimio je spektakularnu crveno-narandžastu boju u trajanju od 82 minute. Poravnanje Mjeseca sa Zemljom i Suncem takođe je postavilo uslove za duboko pomračenje Sunca 21. septembra.

Od Istanbula u Turskoj do Sydneya u Australiji, preko Teherana, Caira, Cape Towna, Nairobija, Pekinga i Tokija, skoro pet milijardi ljudi živi u regionu gdje je potpuno pomračenje mjeseca bilo vidljivo. U Ujedinjenom Kraljevstvu, mjesec je viđen već u fazi totalnog pomračenja pri izlasku, ali samo na nekoliko minuta.

Dana 21. septembra, djelimično pomračenje Sunca biće vidljivo na južnoj hemisferi. Na Novom Zelandu, do 73% Sunca biće zaklonjeno pri izlasku. Biće vidljivo i sa područja Južnog Pacifika i Antarktika.

Crvena nijansa

Crvenkaste nijanse (uključujući narandžastu i ružičastu) nastaju zbog Rejlijevog rasipanja svjetlosti. To je isti proces koji zalaske Sunca čini crvenima. Zemljina atmosfera filtrira kraće talasne dužine, poput plave i ljubičaste. Duže crvene i narandžaste prelama ka Mjesecu.

Pomračenja Mjeseca i Sunca uvijek dolaze u paru, ponekad i u seriji od tri, tokom uzastopnih mladih i punih mjeseca. To se dešava zbog tzv. sezona pomračenja. Riječ je o periodima od 31 do 37 dana svakih šest mjeseci, kada mogu nastati pomračenja. Tada se putanja Mjeseca oko Zemlje poklapa sa putanjom Sunca na nebu. Tipično, tada nastaje jedno potpuno i jedno djelimično pomračenje. Tako je i ovog mjeseca. Poslije potpunog pomračenja Mjeseca, uslijediće djelimično pomračenje Sunca.

Pomračenje Sunca

Duboko djelimično pomračenje Sunca 21. septembra, desit će se samo dan prije jesenje ravnodnevice. Na Novom Zelandu, izlazak Sunca će otkriti polumjesec, jer će Mjesec zakloniti skoro tri četvrtine sunčevog diska. Na Antarktiku, istraživačke stanice poput McMurdoa, također će svjedočiti dramatičnom djelimičnom pomračenju. Događaj će biti vidljiv i sa zapadnog dijela Južnog Pacifika.

Sinoćnje potpuno pomračenje Mjeseca bilo je drugo od tri unutar jedne lunarne godine (12 obilazaka mjeseca oko Zemlje ili 354 dana). Sljedeće će se dogoditi 2–3. marta 2026. Tada će površina Mjeseca poprimiti bakarno-crvenu do narandžastu nijansu u trajanju od 58 minuta, vidljivu iz Australije, Istočne Azije, Pacifika i Sjeverne Amerike.

Najbolji pogled imaće oni u zapadnim djelovima Sjeverne Amerike, posebno u Californiji, Arizoni, Novom Meksiku i na Havajima, gdje se očekuje vedro nebo.

Jamie Carter, saradnik Forbesa

In Photos: A ‘Blood Moon’ Total Lunar Eclipse Sets Up A Solar Eclipse