Kako bi erupcija vulkana na Islandu mogla poremetiti putovanja u Europi

Postoji „značajna vjerovatnoća“ da će vulkan Fagradalsfjall eruptirati u narednim danima, upozorava Islandski meteorološki zavod. To bi moglo da prouzrokuje probleme putnicima.

Tokom nekoliko sedmica, hiljade malih zemljotresa potreslo je Island, cijepajući trotoare, izazivajući evakuacije i čak zatvarajući najpopularniju turističku atrakciju u zemlji, dok se zemlja priprema za erupciju vulkana udaljenog više od 30 kilometara od glavnog međunarodnog aerodroma zemlje.

„I povećana je šansa za erupciju“, upozorio je Islandski meteorološki zavod u petak. „Može početi bilo kada u narednim danima.“

Samo u poslednja 24 sata zabilježeno je 2.000 zemljotresa. „Većina su mali zemljotresi ispod jedne magnitude“, napisala je agencija u izvještaju u petak, „ali jutros u 6:35 zemljotres je izmjeren na Hagafelu sa magnitudom 3.0.“

Vulkan Fagradalsfjall na poluostrvu Rejkjanes na jugozapadu Islanda nalazi se blizu mjesta Grindavik, ribarskog grada udaljenog oko 50 kilometara jugozapadno od glavnog grada Rejkjavika i samo 25 kilometara od aerodroma Keflavik, najvećeg aerodroma zemlje i glavnog čvorišta za međunarodne letove.

Ako erupcija bude dovoljno velika, može potencijalno poremetiti vazdušni saobraćaj tokom dana ili nedelja – ne samo iznad Islanda. Kada je islandski vulkan Ejafjalajokul eruptirao 2010. godine, uporni sjeverni vjetrovi nosili su ogromne stubove vulkanskog pepela do kontinentalne Europe. Više od 100.000 letova otkazano je tokom nekoliko sedmica, pogađajući sedam miliona putnika i smanjujući globalnu ekonomiju za 4,7 milijardi dolara, uključujući 1,7 milijardi dolara izgubljenih prihoda aviokompanijama, prema analizi Oxford ekonomije.

U ponedjeljak je Accuweather upozorio na potencijalne posljedice po zračni saobraćaj tokom narednih sedmica. „Vulkanski pepeo, ako se unese u dovoljnim količinama, može rezultirati kvarom mlaznog motora – ozbiljnom prijetnjom avionima“, rekao je Johantan Porter, glavni meteorolog agencije Accuweather.

„Kao rezultat toga, tokom erupcije 2010. godine, kako se oblak pepela širio, civilne avio vlasti u raznim zemljama obustavljale su vazdušni saobraćaj, zbog čega su mnogi putnici iz Evrope i šire ostajali zaglavljeni sedmicama bez mogućnosti letenja“.

Od erupcije Ejafjalajokula 2010. godine, Evropska agencija za sigurnost aviosaobraćaja (EASA) tvrdi da je sada bolje pripremljena za veliki događaj s vulkanskim pepelom i prati trenutnu situaciju u Fagradalsfjalu. „U slučaju erupcije i razvoja oblaka pepela, agencija će sarađivati s drugim akterima u avioindustriji kako bi procijenila uticaj na avijaciju i prema tome dala preporuke“, stoji u saopćenju na sajtu EASA.

Island Air kaže da „trajna seizmička aktivnost u jugozapadnom regionu Islanda nije uticala“ na letove do ili iz Islanda. „U bliskom smo kontaktu s islandskim vlastima i pažljivo pratimo situaciju“, navodi se u upozorenju avioprevoznika.

Turistička agencija Islanda takođe poziva na smirenost, napominjući da „Islandu nije nepoznata vulkanska aktivnost i doživljava vulkanski događaj svakih pet godina, u prosjeku. Tri erupcije dogodile su se na poluostrvu Rejkjanes u posljednje tri godine i nijedna nije uzrokovala štetu ljudima niti poremetila avio saobraćaj“.

„Ne može se predvidjeti da li će vulkanska erupcija izbiti, ili tačno kada ili gde u blizini Grindavika može doći do potencijalne erupcije“, navodi se u članku objavljenom u petak na sajtu Visit Iceland. „Važno je napomenuti da trenutno ima 46 vulkana širom svijeta koji aktivno eruptiraju, bez značajnih poremećaja međunarodnog zračnog saobraćaja“.