Prihodi od indirektnih poreza u BiH se mjere u milijardama, ali gdje ide sav taj novac?
Bosna i Hercegovina bilježi rast prihoda od indirektnih poreza. Za osam mjeseci ove godine Uprava za indirektno oporezivanje BiH (UIO BiH) prikupila je sedam milijardi i 503 miliona KM, što predstavlja rast od 572 miliona KM ili 8,25 posto u odnosu na isti period prošle godine, kada su prihodi iznosili šest milijardi i 931 milion KM. Kako je navela, Uprava za indirektno oporezivanje privredi je u periodu januar-august 2024. godine vratila ukupno milijardu i 359 miliona KM po osnovu povrata PDV-a. Neto prikupljeni prihodi, koji su nakon povrata raspoređeni korisnicima (državi, entitetima i Brčko distriktu) iznosili su šest milijardi i 144 miliona KM, što je povećanje od 667 miliona KM u odnosu na isti period 2023. godine.
Prikupljeni prihodi u jednom mjesecu premašili milijardu
U julu ove godine oboren je i rekord kada je UIO objavila da je prikupila milijardu i 73 miliona KM indirektnih poreza, što je za 122 miliona KM više u odnosu na juli 2023. godine. Ovo je bilo prvi put od njenog uspostavljanja 2005. godine da su prikupljeni prihodi u jednom mjesecu premašili milijardu.
Kako će povrat biti raspoređen ovisi u kojem entitetu (i distriktu) je pdv naplaćen. No, ključno pitanje je gdje ide toliki novac? Koliko se od naplaćenih sredstava prosljeđuje nižim administrativnim jedinicima (kantonima i općinama) kako bi se ulagalo u konkretne projekte za poboljšanje životnog standarda građana, budući da građani plaćaju ove poreze, koji uključuju i akcize i carine?
Kako se raspoređuju?
Poznato je da se od ovih prihoda finansiraju državne institucije, otplaćuje vanjski dug i izmiruju druge finansijske obaveze, ali se dobar dio sredstava raspoređuje na entitete i distrikt Brčko. Sagledajmo period od januara do augusta ove godine. Za finansiranje državnih institucija u ovom periodu raspoređen je iznos od 679 miliona KM. Ostatak prikupljenih prihoda od indirektnih poreza završio je kod entiteta i Brčko distrikta. Tako je Federacija BiH sa jedinstvenog računa dobila tri milijarde i 356 miliona KM, Republika Srpska milijardu i 879 miliona KM, a Brčko distrikt 188 miliona KM.
Početkom augusta UIO BiH objavila je da je pored raspoređenih prihoda za sedam mjeseci, po osnovu posebne cestarine za izgradnju autocesta i izgradnju i rekonstrukciju drugih cesta, Federacija BiH dobila dodatnih 132 miliona KM, Republika Srpska 87 miliona KM i Distrikt Brčko 4,5 miliona KM. Razlika predstavlja rezervu na posebnom računu za cestarinu u iznosu od 0,25 KM.
