Istraživanje Forbesa: Kako se obogate američki političari

Ilon Mask teoretizuje da visoki državni službenici usmjeravaju poreske dolare u svoje džepove. Realnost, kako Forbes prati godinama, jeste da postoji mnogo potpuno legalnih načina da postanu prilično bogati uprkos državnim platama.

U utorak, na konferenciji za novinare o naporima Odeljenja za efikasnost vlade da smanji državnu potrošnju, Mask je stajao pored predsjednika Donalda Trampa u Ovalnoj kancelariji i bez dokaza tvrdio da federalni radnici koriste položaj za ličnu korist.

„Možete li pomenuti neke od stvari koje je vaš tim otkrio, neke od nevjerovatnih cifara, uključujući i ženu koja je otišla sa oko 30 miliona dolara?“, upitao je Tramp Maska.

„Zaista nam djeluje čudno da postoji priličan broj ljudi u državnoj birokratiji koji, formalno, imaju platu od nekoliko stotina hiljada dolara, ali nekako uspjevaju da steknu desetine miliona dolara neto bogatstva dok su na toj poziciji“, odgovorio je Mask. Dodao je da vjeruje da se to „desilo u USAID-u“, američkoj agenciji za stranu pomoć. „Jednostavno se čini da misteriozno postaju bogati, a mi ne znamo zašto“, dodao je. „Odakle dolazi taj novac? I realnost je da se oni bogate na račun poreskih obveznika“.

Postoje legalni načini

Ispostavlja se da postoje brojni načini da se obogatite uz državnu platu koji su potpuno legalni i ne uključuju preusmjeravanje sredstava sebi. To znamo jer Forbes već godinama prati neto bogatstvo visokih državnih zvaničnika. Uključujući predsjedničke kandidate iz 2020. i 2024. godine, članove kabineta u Bajdenovoj i prvoj Trampovoj administraciji, kao i devet sudija Vrhovnog suda. Ponekad bogatstvo dolazi iz drugih izvora. Zvaničnik ga naslijedi ili ima supružnika sa visokom zaradom.

U drugim slučajevima, već su prilično bogati prije nego što postanu javni službenici. (Zapravo, neki bi mogli tvrditi da državne funkcije nesrazmjerno privlače ljude koji već imaju novac iz drugih izvora.) I na kraju, mnogi političari zarađuju u privatnom sektoru između državnih funkcija, kada njihova stranka izgubi vlast. Potom se vraćaju kada predsjednik iz njihove stranke ponovo pobijedi na izborima. U Vašingtonu se to često naziva „vrata koja se okreću“.

Što se tiče zvaničnika USAID-a na kojeg su Mask i Tramp izgleda mislili, vjerovatno se radi o Samanti Pauer. Ona je vodila agenciju pod Bajdenovom administracijom i bila predmet teorija zavjere na internetu koje je Mask pojačao. Pauer, dugogodišnja naučnica i novinarka koja je služila kao ambasador SAD pri Ujedinjenim nacijama u Obaminoj administraciji, udata je za uglednog profesora sa Harvarda, Kasa Sanstina. I bila je bogata prije nego što je preuzela funkciju u USAID-u 2021. godine. U svojoj finansijskoj prijavi te godine, par je prijavio između 9,7 miliona i 26,7 miliona dolara imovine. U njenoj završnoj prijavi iz 2024, taj opseg je bio između 10,5 miliona i 28,2 miliona dolara, što predstavlja minimalno povećanje. Drugim riječima, nema nikakvih dokaza o naglom povećanju neto bogatstva, a kamoli o prevari.

Neosnovane tvrdnje

Naravno, Mask je na konferenciji za novinare priznao da neke njegove tvrdnje – 50 miliona dolara za kondome poslate Hamasu? Finansiranje putovanja Bena Stilera u Ukrajinu? – nisu baš izdržale detaljnu provjeru. „Neke stvari koje kažem biće netačne i treba ih ispraviti“, rekao je. „Niko ne može biti u pravu u 100% slučajeva“.

Bez dodatnih uvjerenja DOGE-a (Department of Government Efficiency) da su otkrili jasan dokaz o pravoj korupciji, realnost je da se zarađivanje novca i politika često prepliću. Ali, sve u okviru zakona. Evo pregleda, na osnovu prethodnog izvještavanja Forbes, o načinima na koje državni službenici mogu završiti bogatiji nego što bi to sugerisala njihova plata u javnoj službi.

“Okretna vrata”

Dvojica najnovijih demokratskih predsjedničkih kandidata koristili su ovu strategiju. Napuštanje državne službe radi rada u privatnom sektoru, a zatim povratak na novu državnu funkciju. „Džo iz srednje klase“ Bajden prešao je u višu klasu (njegova neto vrijednost u 2024: 10 miliona dolara) već godinu dana nakon što je napustio funkciju potpredsjednika. Zaradio je 11,1 milion dolara od knjiga i govora u 2017. Hilari Klinton (neto vrijednost 2015: 45 miliona dolara) i njen suprug Bil zajedno su zaradili više od 240 miliona dolara od govora, pisanja knjiga, konsultantskih usluga i drugih poslova između 2000. (kada je Bil napustio Bijelu kuću) i 2016, kada se kandidovala za predsjednika.

Ova strategija bila je popularna i među zvaničnicima iz Obamine administracije koji su kasnije postali članovi Bajdenovog kabineta. Predsjednica Federalnih rezervi i kasnije ministarka finansija Dženet Jelen (neto vrijednost 2021: 20 miliona dolara) zaradila je više od sedam miliona dolara od govora. Državni sekretar Entoni Blinken (neto vrijednost 2021: 10 miliona dolara) osnovao je firmu WestExec Advisors, koja je radila sa klijentima poput Ubera, Fedeksa i Blekstouna.

Ista praksa u obje strane

Guvernerka Mičigena i kasnije ministarka energetike Dženifer Granholm (neto vrijednost 2021: osam miliona dolara) i general, kasnije ministar odbrane, Lojd Ostin (neto vrijednost 2021: sedam miliona dolara) pridružili su se korporativnim odborima. Ministar unutrašnje bezbijednosti Alehandro Mahorkas (neto vrijednost 2021: osam miliona dolara) prešao je u profitabilnu privatnu advokatsku firmu.

Međutim, „vrata koja se okreću“ nisu vezana samo za jednu stranku. Drugi Trampov državni tužilac, Bil Bar (neto vrijednost 2019: 40 miliona dolara), proveo je većinu vremena između administracija Džordža H.V. Buša i Donalda Trampa radeći u Verajzonu, Tamo je bio glavni pravni savjetnik i izvršni potpredsjednik. Prilikom odlaska iz kompanije 2008. godine, dobio je penzioni paket od 17 miliona dolara plus 10,4 miliona dolara otpremnine. Aleks Azar (neto vrijednost 2019: 15 miliona dolara) proveo je deceniju u farmaceutskoj kompaniji Eli Lili između angažmana u administraciji Džordža V. Buša i kasnije u Trampovom kabinetu kao ministar zdravlja i socijalnih usluga.

Dobro se udaj

Bivša potpredsjednica Kamala Haris (neto vrednost 2024: osam miliona dolara) imala je solidnu pravničku karijeru u javnom sektoru. Finansiej su joj se znatno poboljšale kada se, tada kao generalna tužiteljka Kalifornije, udala za advokata za zabavnu industriju, Daga Emhofa. Do trenutka kada se kandidovala za predsednika 2019, Emhof je zarađivao više od milion dolara godišnje. Nakon što je Haris postala potpredsednica, Emhof je prešao u profesore. Vrednost njihove kuće u Los Anđelesu, koja je prvobitno pripadala njemu, nastavila je da raste. U januaru se vratio u korporativno pravo kao partner u advokatskoj firmi. Za Haris se spekuliše da razmatra ugovor za novu knjigu.

Glavni sudija Vrhovnog suda Džon Roberts i njegova supruga Džejn, oboje istaknuti advokati, imali su oko pet miliona dolara kada ga je Džordž V. Buš 2005. nominovao za najviši sud u zemlji, prema njegovim finansijskim prijavama iz tog perioda. Danas, prema procjenama Forbes, njihova neto vrijednost iznosi 25 miliona dolara. Iako je Roberts značajno smanjio primanja prelaskom iz privatnog sektora u javni, Džejn je nastavila da ostvaruje ogromne prihode kao pravna regruterka. Dokumenti koje je „uzbunjivač“ dostavio Biznis Insajderu pokazuju da je između 2007. i 2014. zaradila oko 10,3 miliona dolara provizija.

Naslijediti novac

Najstariji način za sticanje bogatstva je imati bogate rođake. Dobar primjer je Merik Garland, dugogodišnji savezni sudija koji je služio kao državni tužilac u administraciji Džoa Bajdena. Imao je procjenjenu neto vrijednost od 20 miliona dolara u 2021. godini. Njegova pravna karijera donijela mu je značajan prihod. Ali, njegovi finansijski izvještaji iz 1995. pokazuju da je imao 900.000 dolara u trastovima koje su mu ostavili rođaci supruge. Uz dodatne milione dolara u investicije koje posjeduju on i njegova supruga. Njihovo bogatstvo je raslo tokom godina, jer su roditelji njegove supruge nastavili da prenose imovinu. Uključujući nekretnine u Njujorku i Konektikatu, od kojih su Garlandi ubirali zakupnine.

Elajn Čao, kćerka tajvanskih imigranata koji su osnovali uspješnu brodarsku kompaniju, bila je ministarka rada u administraciji Džordža V. Buša. Ona je 2007. naslijedila oko devet miliona dolara nakon smrti majke. To nasljedstvo, u kombinaciji sa kasnijom karijerom u privatnom sektoru, značajno je poraslo do trenutka kada je Donald Tramp imenovao za ministarku saobraćaja u prvoj administraciji. Forbes je procijenio da je njeno bogatstvo, koje dijeli sa suprugom, bivšim liderom republikanaca u Senatu i trenutnim senatorom iz Kentakija Mičom Mekonelom, dostiglo 20 miliona dolara 2019. godine. Čao je podnjela ostavku na funkciju u Trampovom kabinetu nakon napada na Kapitol 6. januara 2021.

Među političarima koji su značajno profitirali od nasljedstva su i Din Filips (neto vrijednost 2024: 50 miliona dolara), bivši kongresmen iz Minesote i nasljednik porodične pivarske imperije, koji se 2024. kandidovao protiv Džoa Bajdena za demokratsku nominaciju. Tu je i sudija Vrhovnog suda Semjuel Alito (neto vrijednost 2024: 10 miliona dolara), čije se bogatstvo značajno povećalo nakon smrti njegovog punca 2012. i majke 2013. godine.

Zaraditi novac prije ulaska u politiku

Jedna od prednosti ovog pristupa je mogućnost finansiranja sopstvene kampanje. Najbolji primjer je milijarderi Majk Blumberg. On je medijski i finansijski mogul koji je postao gradonačelnik Njujorka i kasnije se kandidovao za predsjednika. Tu je i Tom Stajer, menadžer hedž fondova koji se kandidovao za predsjednika 2020. godine.

Donald Tramp (koji je, takođe, naslijedio značajan kapital) izgradio je imperiju u oblasti nekretnina i brendiranja prije nego što se kandidovao za predsjednika. Takođe je birao bogate ljude za svoje kabinete. Hauard Latnik, Trampov trenutni kandidat za ministra trgovine, obnovio je finansijsku kompaniju Cantor Fitzgerald nakon što su njene njujorški kancelarije uništene u napadima 11. septembra 2001. Tada je 658 zaposlenih izgubilo život. Danas Latnik vrijedi više od 1,5 milijardi dolara. Vilbur Ros, Trampov ministar trgovine u prvom mandatu, imao je neto vrijednost od 600 miliona dolara 2019. godine. To je uglavnom zahvaljujući investicijama u privatni kapital, iako ga je Forbes kasnije razotkrio zbog preuveličavanja bogatstva.

Bajden je za svoj kabinet birao manje ultrabogatih ljudi. Ali, njegova ministarka trgovine Đina Raimondo (neto vrijednost 2021: 10 miliona dolara) bila je investitor prije nego što je stupila na funkciju, a zatim i guvernerka Rod Ajlenda.

Bogat i prije i poslije

Zanimljivo je da oni koji su već bogati prije ulaska u politiku često uvećaju svoje bogatstvo tokom službe. Sudija Vrhovnog suda Nil Gorsač imao je neto vrijednost od 3,1 milion dolara kada je prvi put potvrđen za sudiju apelacionog suda 2005, prema njegovim tadašnjim finansijskim izveštajima. Njegovo bogatstvo je od tada poraslo na oko osam miliona dolara, zahvaljujući odloženim isplatama iz privatne pravne prakse, rastu investicija i zaradi od pisanja knjiga.

Senatorka iz Masačusetsa Elizabet Voren (neto vrijednost 2019: 12 miliona dolara) takođe je uvećala bogatstvo nakon što je izabrana na političku funkciju. Djelimično zahvaljujući investicijama, ali i rastu vrijednosti njene kuće u Kembridžu. Nekretnina koju je kupila za 450.000 dolara 1995. procjenjena je na oko tri miliona dolara 2019.

Kyle Kan-Malins, novinar Forbesa