Zašto su pasoši Španije i Grčke u vrhu liste najmoćnijih u svijetu

Najmoćniji pasoši u svijetu se obično rangiraju prema broju destinacija koje njihovi nosioci mogu posjetiti bez potrebe za vizom.

Liste najmoćnijih pasoša su takođe važni indikatori političkih i geopolitičkih uslova (npr. uticaj rata u Ukrajini na ruski pasoš), ekonomskog razvoja i međunarodnih odnosa koji direktno utiču na slobodu kretanja između zemalja.

Pasoši evropskih zemalja, zajedno sa pasošima Singapura i Japana, dominiraju najnovijim listama i nalaze se iznad američkog pasoša, čiji se položaj pogoršava. Istovremeno, kako navodi USA Today, „građani SAD prednjače u potrazi za alternativnim prebivalištem i državljanstvom u inostranstvu“.

Moćni pasoši i zlatne vize

Prema najnovijoj analizi globalne investicione migracione firme Astons, „Španija i Grčka imaju jedne od najmoćnijih i najpristupačnijih pasoša u svijetu. Omogućavaju bezvizni pristup većem broju zemalja nego što to važi za nosioce britanskog, američkog, ruskog ili kineskog pasoša“.

Španija prednjači u Evropi sa pasošem koji omogućava ulazak u 177 zemalja, od kojih 133 ne zahtijevaju vizu.

Popularnost španskog pasoša povezana je sa činjenicom da od 2013. zemlja nudi program boravka putem investicija, poznat kao Zlatna viza. Ona omogućava stranim državljanima da steknu prebivalište u Španiji i slobodno se kreću unutar EU ulaganjem najmanje 500.000 eura u lokalnu ekonomiju. „Kada se rezidencija obezbijedi, otvara se i put ka državljanstvu, a samim tim i dobijanju španskog pasoša“, navodi se u analizi.

Španija odustaje

„Programi državljanstva putem investicija postali su efikasan alat za sticanje snažnog pasoša i uživanje u njegovim brojnim prednostima. Uključujući i bezvizna putovanja. Iako samo prebivalište ne omogućava automatsko dobijanje pasoša, neke zemlje omogućavaju da se ono vremenom pretvori u puno državljanstvo“.

Međutim, zbog unutrašnjih i spoljašnjih pritisaka, Španija je odlučila da ukine program Zlatne vize počevši od sljedećeg mjeseca. Krajnji rok za podnošenje prijava je 3. april.

Prema Astonsovoj studiji, ukidanje španske Zlatne vize „natjeraće investitore i iseljenike da potraže alternativne destinacije koje mogu ponuditi jednako značajan rezidencijalni status.“

Grčka kao novi hit

Sljedeća najatraktivnija alternativa i drugi najmoćniji i najpristupačniji pasoš na listi je grčki.

Uz pasoše Francuske, Njemačke, Finske, Italije, Holandije, Belgije, Luksemburga, Danske, Portugala, Švajcarske, Austrije, Norveške i Irske, grčki pasoš omogućava ulazak u 176 zemalja – ili potpuno bez vize ili uz jednostavan postupak dobijanja vize po dolasku.

Sa skorim zatvaranjem španskog programa Zlatne vize, grčka Zlatna viza postala je najtraženiji program rezidencije putem investicija.

I pored snažnog protivljenja lidera EU programima državljanstva i boravka putem investicija, Grčka i dalje nudi petogodišnji porodični boravak iseljenicima za minimalno ulaganje od 250.000 eura u nekretnine u „manje poželjnim“ područjima. Od 2023. godine, kako je objavio Forbes, „minimalni iznos ulaganja povećan je na 800.000 eura u područjima sa velikom potražnjom za stanovanjem, kao što su Atina i Santorini, dok je u ostalim mjestima potreban iznos od 400.000 eura“.

Grčka ima jedan od najbržih procesa obrade zahtjeva za Zlatnu vizu, omogućavajući sticanje boravka u roku od 60 dana. Tu je i neograničeno prebivalište bez obaveznog boravka, bezvizna putovanja unutar Šengenske zone i pravo na državljanstvo nakon sedam godina, uz pogodnu geografsku povezanost sa tržištima Bliskog istoka.

Nove alternative za moćne pasoše

Usred glasina o mogućem ukidanju viznih programa putem investicija i nedavnih promjena u grčkom programu, interesovanje za Zlatnu vizu u Grčkoj naglo je poraslo. To je dovelo i do skoka cijena nekretnina.

Prema najnovijoj analizi tržišta nekretnina eXp Realty Greece, „neka od najatraktivnijih tržišta za investitore koji žele Zlatnu vizu Grčke, bilježe najveće stope rasta cijena stanova u posljednjih godinu dana“.

Analiza navodi popularne lokacije poput Kavale na sjeveru, duž obale Egejskog mora. Tamo je vrijednost nekretnina skočila 33,7% u posljednjih godinu dana. Mesenija na jugozapadu Peloponeza imala je porast od 18,2% i Hanija na severozapadu Krita rast od 16,2%.

„Sve tri lokacije su takođe među najpristupačnijima kada je riječ o sticanju grčkog boravka putem investicija“, objašnjava studija. Sa porastom cijena nekretnina u mnogim drugim djelovima zemlje, studija zaključuje da „tržište oblikuju investitori na svim nivoima“.

Prema Astonsovom stručnjaku za investicije u nekretnine Aleni Lesini, moguće zatvaranje grčkog programa Zlatne vize znači da „zainteresovani investitori vjerovatno imaju manje od godinu dana da osiguraju grčki boravak i mogućnosti koje on nudi“.

Portugalski program

Portugal takođe nudi atraktivan investicioni program sa Zlatnom vizom kroz investicione fondove. Minimalno ulaganje je 500.000 eura. Međutim, vrijeme čekanja na portugalsku boravišnu dozvolu prelazi 18 mjeseci, dok u Grčkoj traje samo tri do pet mjeseci.

Za razliku od najmoćnijih pasoša u Evropi, britanski pasoš omogućava ulazak u 172 zemlje, dok američki pasoš pruža pristup 171 zemlji. U međuvremenu, ruski pasoš omogućava putovanje u 127 država, dok kineski pasoš omogućava pristup u samo 96 zemalja.

Cecilia Rodriguez, saradnica Forbesa

The Most Accessible And Powerful Passports: Spain And Greece Top New Astons Ranking