Turbulencije će postati sve učestalije, a ovo su najrizičnije linije: Kako savladati strah od letjenja

Letjenje može biti zastrašujuće, naročito u svijetlu nedavnih incidenata u kojima su putnici povrijeđeni tokom epizoda ozbiljnih turbulencija. Ipak, postoje načini da se savlada strah od letjenja, čak i kada su bezbjednosni problemi u pitanju – a to je dobra stvar, jer se očekuje da će turbulencije postati učestalije u narednim decenijama.

Aerofobija, strah od letjenja, pogađa oko 20-25 miliona Amerikanaca, ponekad sa ozbiljno onesposobljavajućim ishodima. Realnost je da je daleko opasnije voziti se do aerodroma nego letjeti avionom, i prema izvještaju Blumberga, 2023. godine nije bilo smrtnih slučajeva u okviru 37 miliona komercijalnih avionskih letova.

U 2024. je zabilježeno nekoliko incidenata vezanih za bezbjednost letova; nedavna smrt na letu Singapur Erlajnsa (Singapore Airlines) nakon što je putnik, kako se sumnja, doživio srčani udar tokom turbulencije i 12 povrijeđenih putnika tokom turbulencije na letu Katar Ervejza (Qatar Airways) za Dablin u maju.

Turbulencija je jedna od briga za putnike nesigurne u vazduhu – očigledno, bezbjednost je druga, i čini se da se ljudi osjećaju malo nesigurnije. Gugl Trends (Google Trends) je izvijestio da su pretrage na internetu u SAD-u za „bezbjednost leta“ u martu 2024. bile najviše od oktobra 2014.

Osiguravač putovanja VisitorsCoverage izvještava da je u nedavnoj anketi 74% anketiranih putnika izrazilo zabrinutost za bezbjednost prilikom letjenja, pri čemu je većina tih zabrinutosti bila povezana sa nedavnim bezbjednosnim problemima Boinga.

Sve ovo je dodatno pogoršano činjenicom da postoji manjak kontrolora leta i posljedično povećanje broja bliskih susreta na pistama tokom 2023.

Šta je turbulencija i kako nastaje?

Da bi se ublažili strahovi od letjenja, pomaže da se razumije šta je turbulencija i kako nastaje; turbulencija je izazvana iznenadnom promjenom u protoku vazduha, ponekad zbog promjena u vremenskim prilikama uzrokovanih obližnjim olujama ili zbog načina na koji vazduh prolazi preko planinskih vijenaca ili često zbog vazdušnih struja. Turbulencija se mjeri kroz četiri kategorije – blaga, umjerena, jaka ili ekstremna.

Nešto što se zove „turbulencija čistog vazduha“ dešava se kada se topli i hladni vazduh sudare, čineći put za avione malo neravnijim, a ovu vrstu turbulencije je pilotima teže da otkriju jer nije povezana sa vidljivim vremenskim obrascima.

Važno je zapamtiti da, iako se putnicima često može činiti kao da avion pada dugo, piloti često mjere pad od samo tri do šest metara, i to je uzrokovano pokretima vazduha, a ne bilo kakvim mehaničkim kvarom.

Turbulencija rijetko uzrokuje povrede putnika. Podaci Federalne vazduhoplovne industrije pokazuju da je između 2009. i 2021. godine samo 30 putnika i 116 članova posade zadobilo ozbiljne povrede.

Klimatske promjene pogoršavaju turbulenciju

Pol Viliems (Paul Williams), profesor atmosferskih nauka na Univerzitetu u Redingu, rekao je za Blumberg da se ozbiljna turbulencija čistog vazduha na sjevernom Atlantiku povećala 55% od 1979.

Čini se da klimatske promjene imaju uticaj na turbulenciju; nedavna studija u Geophysical Research otkrila je da je već u porastu i stručnjaci predviđaju da bi se jaka turbulencija mogla udvostručiti ili čak utrostručiti u narednim decenijama, izvještava Blumberg.

Studija NASA iz 2023. izvještava da bi do 2050. turbulencija čistog vazduha mogla porasti 10 do 40%, što bi otežalo avionima da krstare na trenutnim visinama. Dok bi piloti mogli pokušati da lete oko četiri glavne struje koje kruže našom planetom, to bi učinilo letove dužim i zahtijevalo bi više goriva.

Šta učiniti u vezi sa stresom prilikom letjenja

Postoje mnoge opcije koje pomažu ljudima da prevaziđu strah od letjenja. Aviokompanije često nude programe koji mogu pomoći. Na primjer, Turkiš Erlajns (Turkish Airlines) nudi program za pomoć ljudima da prevaziđu strah od letjenja radeći sa stručnjacima za mentalno zdravlje.

Ili možete probati uslugu koja povezuje nervozne putnike direktno sa pilotima neposredno prije leta. Za 50 dolara, Dial A Pilot pruža 15-minutni telefonski razgovor u kojem piloti pričaju o vašim strahovima, bilo da je to da se ukrcate na avion ili da pomognete nekome da prevaziđe strah od turbulencije i glasnih udaraca (ovo drugo može biti udar groma u avion, za šta su avioni dizajnirani da izdrže).

Neki ljudi gledaju video zapise na TikToku koji objašnjavaju „teoriju želea“ kako bi prevazišli strah – da je avion poput kamena u želeu i uprkos tome što se puno trese u vazduhu, ostaje potpuno zaštićen.

Drugi čitaju blog na Medium-u pod nazivom Admiral Klaudberg (Admiral Cloudberg), gdje autorka Kira Dempsi (Kyra Dempsey) analizira u detalje događaje iza različitih avionskih nesreća, pokazujući da mnoge stvari moraju poći po zlu da bi se nešto loše dogodilo – činjenica da je to tako malo vjerovatno može pomoći nesigurnim putnicima da racionalizuju šanse.

Takođe može pomoći ako nervozni putnici stignu na aerodrom ranije, izbjegavaju kofein i koriste podkaste koji se fokusiraju na smirivanje nervoze tokom leta. Pokušajte da pratite 52 pravila za letjenje Vašington Posta, koja nude načine da letovi budu lakši, manje stresni i generalno prijatniji za sve u avionu.

Najvažnije je uvijek slušati pilota, pratiti uputstva koja daje posada aviona, kao i držati pojas vezan u svakom trenutku dok sjedite. Izaberite najsigurnije sjedište u avionu i rute sa najmanje turbulencije.

CNTraveler je početkom 2024. godine izvijestio o 10 najturbulentnijih avionskih ruta u svijetu u 2023. godini. Deset ruta sa najviše turbulencije bile su sve kratki letovi, mnogi u Japanu i Kini – najgora ruta je bila između Santjaga u Čileu i Santa Kruza u Boliviji. U Evropi 2023. godine, najturbulentnije rute bile su Milano-Ženeva i Milano-Cirih. Dugolinijska ruta koja konstantno doživljava najgoru turbulenciju je ruta između Tokija u Japanu i Katmandua u Nepalu.

Takođe možete obratiti pažnju na najsigurnije sjedište u avionu, što vam može dati malo više samopouzdanja u vrlo malo vjerovatnom slučaju da se nešto dogodi.

Alex Lesdom, saradnica Forbesa

Aerophobia: As Turbulence Increases, How To Conquer Your Fear Of Flying