Uložio u Teslu slučajno, a sada je milijarder

Tokom napornog perioda za Ilona Maska (Elon Musk) prije šest godina, njegov prijatelj Antonio Grasijas (Antonio Gracias), član borda direktora u Tesli i rani investitor u kompaniju dokazao je svoju hrabrost i kao prijatelj koji pruža podršku i kao neprocjenjiv rješavalac problema.

Bilo je ljeto 2018. i Gracijas i Mask su radili skoro danonoćno na povećanju proizvodnje modela 3 proizvođača električnih automobila, rješavajući probleme u lancu snabdijevanja i probleme u proizvodnji. Po nekoliko sati svake noći, spavali su u susjednim konferencijskim salama.

Grasijas, koji sada ima 53 godine, opisao je to kao operaciju „sve ruke na palubi, 24/7“, nazivajući to najtežom stvari koju je ikada uradio.

Njih dvojica rijetko su napuštali prostorije – čak su proslavili Maskov 47. rođendan uz tortu iz susjedne prodavnice, jer nisu mogli da se odmaknu od posla i naprave pravu zabavu.

Gracijas, investitor, postao je jedan od prvih Teslinih institucionalnih investitora 2005. godine preko svoje firme Valor Equity Partners i počeo je da ulaže u SpaceX oko tri godine kasnije. Skoro dvije decenije od tada, Grasijasova praktična investiciona strategija i opklade na Maskove kompanije su se isplatile.

Milijarder

On je sada milijarder, procjenjuje Forbes, najviše zahvaljujući akcijama Tesle koje posjeduje i drugim investicijama koje je napravio, 14,2 milijarde dolara ulaganja kompanije Valor, koju je osnovao 2001.

Usput, postao je Maskov blizak prijatelj, idu zajedno na skijanje, ali i porodični odmor. („Da nismo išli na odmor sa djecom, ne bismo vidjeli djecu. Toliko smo radili“, rekao je Grasijas jednom) I Mask je uložio u Grasijasov Valor Ekviti Partners.

Obostrano ulaganje

Uložio je dva miliona dolara u oba njegova fonda, što sigurno daje firmi veći kredibilitet.

Grasijas je odbio da komentariše svoju neto vrijednost, kao i da bude intervjuisan. Ipak, on je u sudskom postupku priznao da je stekao „generacijsko bogatstvo“ ulaganjem u nekoliko Maskovih kompanija – uključujući Teslu, SpaceX i SolarCity.

Grasijasovi prijatelji, koji su investitori i rukovodioci portfolio kompanija opisuju ga kao intenzivnog, zahtevnog i uvek zaposlenog.

„Antonio je sigurno najuspješniji, najupečatljiviji investitor koga niko ne zna“, izjavio je Keler Rinaudo Klifton ( Keller Rinaudo Cliffton), izvršni direktor proizvođača dronova za isporuku Ziplajn (Zipline).

Ono što ga izdvaja, kažu, jeste njegova spremnost da pomogne u rješavanju „nepopularnih problema kompanije“.

Valor ima „tim“ od 20 ljudi čiji je posao da radi puno radno vrijeme kako bi pomogao portfolio kompanijama da urade upravo to.

Grasijasova stručnost u proizvodnji i strast za kognitivnu nauku dali su informacije o strategiji koja stoji iza Valorovog portfelja kompanija u ranoj fazi i fazi rasta, koja se kretala od isporuke proizvoda (Misfit Markets) do podataka o vještačkoj inteligenciji (Dataminr ) i softver za odbranu (Anduril).

Koristio je sličnu strategiju za portfolio kompanija koje je nekada posjedovao, a koje su vodile stotine franšiza – Little Caesars i Dunkin’ Donuts.

Na konferenciji za investitore na Floridi u februaru, Grasijas je opisao odnos Maska i njegove firme sa njim kao takav: „Ne možemo svi biti genijalni inženjeri, ali možemo da iznesemo đubre napolje. Dobri smo u tome”.

Počeci u biznisu

Grasijas je rođen u Detroitu, u državi Mičigen, od roditelja imigranata – njegov otac je iz Indije, a majka iz Španije.

Otac mu je bio neurohirurg, a majka je farmaceut, ali se bavila drugim poslom. Kada je Grasijas bio u srednjoj školi, majka mu je dala novac da napravi svoju prvu investiciju – dionice Epla (Apple) u vrijednosti od 300 dolara, koje i danas drži.

Proveo je dvije godine u Goldmen Saksu (Goldman Sachs) i otišao da studira prava na Univerzitetu u Čikagu.

Dok je bio na pravnom fakultetu, Grasijas je pokrenuo investicioni biznis, nazvavši ga MG Capital, a MG su inicijali njegove majke.

Koristeći 400.000 dolara od porodice, prijatelja i zarade iz njegovih Goldmenovih dana, kao i kredit banke, MG Capital je počeo više kao firma za otkup, kupujući male proizvodne kompanije u problemima, sa ciljem da ih preokrene i proda za profit.

Njegova prva opklada bila je na kalifornijsku fabriku elektronskih ploča, gdje je učio o operacijama tako što je sam upravljao njom, leteći između Čikaga i Los Anđelesa da bi proveo vrijeme u fabrici. „To zvuči kao priča o tome kako je neko izgubio mnogo novca“, prisjeća se Klifton iz Ziplajna kada mu je Grasijas ispričao tu priču.

„Mislim, koliko studenata prava bi otišlo i kupilo fabriku koja je vjerovatno na zalasku? To je zapravo nevjerovatno“. Grasijas se složio: „Samo neko ko ima 24, 25 godina, super naivan, može ikada da uradi nešto tako glupo“, rekao je 2022. u podkastu Invest Like The Best, dodajući da su kompaniju podigli sa 10 miliona na 125 miliona dolara prihoda prije prodaje. Nakon što je završio pravni fakultet, slučajnost se umiješala i promijenila tok Grasijasovog ulaganja.

Jedan od njegovih kolega sa pravnog fakulteta, Dejvid Saks (David Sacks) (koji je kasnije bio suosnivač Craft Ventures), radio je u startapu za softver i plaćanja Konfiniti (Confinity) 1999. godine, a Grasijasov MG Capital je investirao. Konfiniti se zatim spojio sa Maskovom firmom za plaćanja, X.com, i na kraju se preimenovao u PejPal (PayPal).

PejPal je izašao na berzu početkom 2002. godine, a kasnije te godine ga je kupio eBay za 1,5 milijardi dolara.

Kao rezultat toga, investicija MG Capital-a se na kraju vratila tri do četiri puta više od onoga što je Grasijas uložio. I to je dovelo do nečega daleko unosnijeg za njega: veze sa Maskom.

Nekoliko godina kasnije, 2005., Mask je kontaktirao Grasijasa da pita da li će njegova firma – do tada je MG Capital prerasla u investicionu firmu Valor Ekviti Partners (Valor Equity Partners) – učestvovati u Teslinoj rundi finansiranja serije B. Grasijas je rekao da, i učestvovao je u finansiranju od 13 miliona dolara.

Tokom naredne tri godine, Valor je uložio oko 15 miliona dolara u kompaniju za električna vozila – u vrijeme kada Tesla još nije imao funkcionalan proizvod i nije bilo jasno tržište za električne automobile.

Valorov tim je na kraju uložio značajno vrijeme pokušavajući da smanji troškove lanca snabdijevanja u vezi sa Teslinim prvim modelom, Roudsterom (Roadster), i pomogao u kreiranju njegovog originalnog plana prodaje.

Grasijas se zatim pridružio Teslinom odboru 2007. Otprilike u to vrijeme, Valor je počeo da ulaže u SpaceX, ulažući 25 miliona dolara otprilike šest godina nakon osnivanja te firme.

Grasijasova firma je uložila novac u SpaceX preko svakog Valor fonda od tada – ukupno najmanje 500 miliona dolara koji sada vrijede skoro pet milijardi dolara.

Valor je takođe investirao u druge kompanije kojima upravlja Mask, uključujući 24 miliona dolara u SolarCity (koji je Tesla kupio 2016.) i po 15 do 20 miliona dolara u Neuralink i The Boring Company.

Tokom godina, da bi shvatio zašto su neke od njegovih investicija uspjele, a druge propale, Grasijas se oslanjao na inspiraciju svog oca neurohirurga.

Počeo je da čita istraživanja kognitivnih nauka, na kraju sumirajući svoju strategiju ulaganja uz riječ „pro-entropski“. Izraz se odnosi na ideju da je entropija, ili haos, norma, a tehnologije koje „zapravo ometaju industrije i izazivaju entropiju“ će proći kroz teške cikluse, kaže bivši izvršni direktor Valora.

Udio u Tesli rastao

Do 2021. Grasijasov lični udio u Tesli porastao je na približno milijardu dolara, zahvaljujući naglo rastućoj cijeni akcija kompanije za električna vozila.

Valor je napustio Teslu nakon javne ponude 2011. Grasijas je od tada prodao više od 250 miliona dolara svojih Teslinih akcija, od kojih su neke otišle njegovoj bivšoj ženi tokom njihovog razvoda 2021. Većinu preostalih akcija drži u fondovima za njegovu djecu, što Forbes ubraja u njegovu neto vrijednost.

Od oktobra 2021, kada je Grasijas otišao iz Teslinog odbora, 99% njegovih akcija je takođe bilo založeno kao kolateral za kredite.

Dugogodišnji Maskov povjerenik napustio je odbor dijelom zbog pritiska regulatora na Teslu da poboljša svoje korporativno upravljanje usred kritika da je Grasijas bio previše blizak sa Maskom da bi bio Teslin vodeći nezavisni direktor – pošto je Grasijasov odnos sa Maskom prevazišao poslovne odnose, uključujući skijaške odmore.

Njegove bliske veze sa Maskom takođe su ga dovele u centar pažnje vezano za Maskovu kupovinu Twittera, koji se sada zove X: Valor je navodno pomogao u nadgledanju njegovih masovnih otpuštanja nakon što je Mask preuzeo vlasništvo, u suštini obavljajući zadatke koji bi obično bili u rukama glavnog finansijskog direktora.

Grasijas je bio jedan od članova odbora Tesle koji je odobrio Maskov masivni kompenzacioni paket Tesli, koji je sudija Delavera odbacio u januaru.

Mnogi detalji o njihovoj vezi i Grasijasovoj karijeri potiču iz Grasijasovog svjedočenja na suđenju.

Vol Strit Džurnal (Wall Street Journal) je u februaru objavio da je Grasijas jedan od nekoliko Teslinih direktora koji su konzumirali ilegalne droge sa Maskom.

Grasijas ponekad prikazuje Maska kao superheroja:

Mask je „kao Majkl Džordan (Michael Jordan) investiranja. A ja sam iz Čikaga“, rekao je Grasijas na sudu 2022. godine, gdje je više puta nazvao Maska „izvanrednim“ i genijem proizvoda. Grasijas je svjedočio u sudskom slučaju u Delaveru tvrdeći da je Mask preplaćen, pošto je bio u Teslinom komitetu za obeštećenje kada je platni paket odobren.

Veza sa Maskom je vjerovatno pomogla Grasijasu da ostvari iznadprosječne prinose od 20% godišnje na svoja prva dva fonda, i prikupljaju sve veća sredstva.

Valor se sprema da zatvori šesti fond i potražnja je velika; njegov cilj od dvije milijarde dolara je bio nadmašen, prema riječima Grasijasovog kolege, koji je tražio da ostane anoniman. Ubuduće, fokus Valora biće odbrana i bezbjednost – djelimično podstaknuti Grasijasovom zabrinutošću za poziciju Sjedinjenih Država u svijetu.

Valor je u decembru 2022. predvodio prikupljanje sredstava od 1,5 milijardi dolara za Anduril, koji proizvodi oružje sa vještačkom inteligencijom i drugi hardver i softver fokusiran na odbranu – i ima svog suosnivača, Palmera Lakija (Palmer Luckey).

Trej Stivens (Trae Stephens), još jedan Anduril suosnivač i partner u Fondu, koji takođe ulaže u mnoge slične kompanije kao i Valor, rekao je da Valorovo svakodnevno učešće u Andurilovom poslovanju učinilo je da se razlikuju ne samo od Fonda osnivača, već i od ostatak tržišta kapitala.

„Bukvalno, nakon što su napravili svoju prvu investiciju, poslali su tim da radi sa nama iz dana u dan kako bi nam pomogli da unaprijedimo hardver i proizvodnju“, rekao je Stivens za Forbes, navodeći Valorovu pomoć u upravljanju zalihama i isporukama kada narudžbe dolaze sporadično.

Stivens, koji je takođe diplomirao na Džordžtaun školi spoljnih poslova, naglasio je da je Grasijasovo iskustvo u međunarodnim odnosima, a ne finansijama, uticalo na njegovu tendenciju da razmišlja o geopolitičkoj moći i njenim nijansama kada odlučuje o tome u koje kompanije da investira.

Ali Grasijas takođe nije ništa ako nije praktičan i zna kako Valor može pomoći, kao što je to učinio na početku sa Teslom.

„Vrste problema sa kojima se suočavamo su problemi koji se ponavljaju za nas, ali su prvi za osnivača kompanije“, rekao je Grasijas u podkastu Invest Like The Best.

Phoebe Liu, Forbes

How Elon Musk’s Buddy Rode Tesla Shares To Become A Billionaire