Forbesova lista najmoćnijih žena svijeta za 2024. godinu – Evropljanke u top 3
Od filantropkinje Melinde Frenč Gejts (Melinde French Gates) do predsjednice Meksika Klaudije Šejnbaum (Claudia Sheinbaum), stotinu najmoćnijih žena svijeta upravlja ekonomskom snagom od ukupno 33 biliona dolara i utiče na živote više od milijardu ljudi.
Kada je Klaudia Šejnbaum u oktobru položila zakletvu i postala predsjednica Meksika, dvoranom je odjeknuo istorijski usklik: “Predsjednica! Predsjednica!”
Šejnbaum je prva žena predsjednica u 200-godišnjoj istoriji nezavisnog Meksika – 12. najveće ekonomije svijeta. “Mnogi od nas u djetinjstvu su čuli verziju istorije zbog koje smo povjerovali da su samo muškarci bili vođe. Ali malo po malo, ta vizija je promijenjena,” rekal je Šejnbaum u svom inauguracionom govoru. “Vrijeme je za žene.”
Većina svijeta tu poruku nije čula. Iako je Šejnbaum prvi put na Forbesovoj listi najmoćnijih žena svijeta, i to na četvrtom mjestu, nekoliko žena s liste je nestalo. Američka potpredsjednica Kamala Harris, nekad treća na listi, izgubila je na predsjedničkim izborima i barem za sada gubi moć. Tajvanska predsjednica Tsai Ing-wen (nekad 30. na listi) napustila je poziciju u maju, a sada već bivša slovačka predsjednica Zuzana Čaputova (nekad 84. na listi) napustila je poziciju u junu, odlučivši da neće tražiti drugi mandat.
Javnost ima sve manje povjerenja u sposobnosti žena
Istovremeno, Rejkjavik indeks – komprehenzivno istraživanje zemalja članica G7 – otkriva kako je povjerenje javnosti u vođstvo žena u biznisu i politici u padu. “Podrška za vođstvo žena neće se pojaviti samo zato jer smo pretpostavili da će svijet prolaskom vremena postati ravnopravniji,” kaže osnivačica indeksa Mišel Harison (Michelle Harrison). “Žene se suočavaju s nizom regresivnih sila koje otežavaju, umjesto da olakšavaju njihove napore da dođu na pozicije moći i tamo se zadrže.”
Mnoge od žena na rang-listi za 2024. godinu ipak prkose tom trendu. U maju je Malina Ngai preuzela poziciju izvršne direktorice AS Watsona – najvećeg međunarodnog maloprodajnika u industriji zdravlja i ljepote. Ove godine prvi put je uvrštena na popis, na 75. mjestu.
Melinda Frenč Gejts obećala je tokom naredne dvije godine donirati milijardu dolara za poboljšanje položaja žena širom svijeta. Zato je ove godine na osmom mjestu, dva mjesta više nego prošle godine. Zbog načina na koji je ove godine privukla pažnju svijeta na ženski sport, Kejtlin Klark (Caitlin Clark) zaslužila je 100. mjesto.
Kriterijumi
Rang-lista je određena prema četiri kriterijuma: novac, mediji, utisak i sfere uticaja. Što se političkih liderki tiče, Forbes je mjerio BDP i populaciju; za korporativne vođe u obzir se uzimaju prihodi, procjene vrijednosti i broj zaposlenih. Za sve žene Forbes je analizirao spominjanje u medijima i društveni uticaj.
Rezultat je 100 žena koje ukupno upravljaju ekonomskom snagom od 33 biliona dolara i utiču – politikama ili vlastitim primjerom – na više od milijardu ljudi. Njihovo vođstvo u sferama finansija, tehnologije, medija i šire moćan je odgovor svima onima koji sumnjaju da su žene sposobne da budu na pozicijama moći.
Ili, riječima dobitnice Nobelove nagrade za mir i bivše predsjednice Liberije, Elen Džonson Serlif (Ellen Johnson Sirleaf): “Žene zaslužuju ravnopravnost i jednake prilike jer su ih već zaradile. Zaradile su ih svojim znanjem, obrazovanjem, primjerom koji pružaju, onime što one jesu.”
Ovo je 10 najmoćnijih žena svijeta 2024. godine:
1. Ursula fon der Lajen (Ursula von der Leyen)
Predsjednica Evropske komisije
| GODINE: 66 | DRŽAVA: Belgija | KATEGORIJA: Politika |
Ursula fon der Lajen postala je predsjednica Evropske komisije u julu 2019. godine. Ona je prva žena na toj poziciji, a prije toga je bila njemačka ministarka odbrane u mandatu kancelarke Angele Merkel.
Godine 2020. fon der Lajen je predvodila donošenje zakona o 750 milijardi eura vrijednom paketu pomoći za borbu protiv pandemije koronavirusa, a 2022. je postala jedna od najčvršćih zapadnih saveznika Ukrajine.
U julu 2024. godine izabrana je za drugi mandat. Tada je da će joj najvažniji zadatak biti osnaživanje demokratije u Evropi.
2. Kristin Lagard (Christine Lagarde)
Predsjednica Evropske centralne banke
| GODINE: 68 | DRŽAVA: Njemačka | KATEGORIJA: Politika |
Lagard je 1. novembra 2019. godine postala prva žena u istoriji na čelu Evropske centralne banke. Lagard, kao odgovorna osoba za evropsku monetarnu politku, mora proći ključan test: osigurati da pandemija koronavirusa ne unese dodatan haos u eurozonu. Od 2011. do sredine 2019. bila je na čelu Međunarodnog monetarnog fonda, čiji je zadatak da obezbijedi stabilnost globalnog monetarnog sistema. Bila je prva žena na toj poziciji.
Analizirajući finansijsku krizu iz 2008. godine, Lagard je naglasila ulogu “groupthinka” – odnosno insistiranja na istim mišljenjima – u industriji kojom dominiraju muškarci, pozvavši na rodnu reformu.
3. Đorđa Meloni (Giorgia Meloni)
Premijerka Italije
| GODINE: 47 | DRŽAVA: Italija | KATEGORIJA: Politika |
U oktobru 2022. godine, Đorđa Meloni postala je premijerka Italije, prva žena u istoriji te zemlje na toj poziciji. Meloni je takođe predsjednica talijanske desničarske stranke Braća Italije (Fratelli d’Italia), a tu poziciju preuzela je u martu 2014. godine. Kao petnaestogodišnjakinja pristupila je mladeži Italijanskog socijalnog pokreta, stranke koju su osnovali pristaše bivšeg italijanskog diktatora Benita Mussolinija, a koju opisuju kao “neofašističku.”
“Da prirodnim roditeljima, ne LGBT lobijima, da seksualnom identitetu, ne rodnoj ideologiji,” rekla je Meloni u govoru u junu 2022. što je izazvalo strahove da će njena pobjeda na izborima dovesti do smanjenja prava za žene i LGBTQ osobe.
U novembru 2023. Meloni je podržala predlog ustavne reforme kojom bi se omogućio direktan izbor premijera, nazvavši to naporom za smanjenje političke nestabilnosti u Italiji.
4. Klaudia Šejnbaum (Claudia Sheinbaum)
Predsjednica Meksika
| GODINE: 62 | DRŽAVA: Meksiko | KATEGORIJA: Politika |
Klaudia Šejnbaum ušla je u istoriju kao prva predsjednica Meksika u junu 2024. godine. Rođena je u jevrejskog porodici u Meksiko Sitiju, što je čini i prvom osobom jevrejskog porijekla na poziciji predsjednice Meksika.
Od 2018. do 2023. godine, Šejnbaum je bila gradonačelnica Meksiko Sitija. Jedno od njenih postignuća je i uvođenje novog sistema koje je poboljšalo javni prevoz u gradu.
Šejnbaum je inače uspješna naučnica s doktoratom iz energetskog inženjerstva. Godine 2007. bila je u grupi naučnika i političara koji su podijelili Nobelovu nagradu za mir zbog svog učešća na UN-ovom panelu za klimatske nauke.
5. Meri Bara (Mary Barra)
Izvršna direktorica, General Motors
| GODINE: 62 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Biznis |
Meri Bara postala je izvršna direktorica Dženeral Motorsa (General Motors) 2014. kao prva žena na čelnoj poziciji jednog od tri najveća autoproizvođača u SAD-u.
Bara je investirala milijarde dolara u razvoj električnih vozila, samovozećih automobila i uslugu dijeljenja vožnji Mejven (Maven=. U Dženeral Motorsu počela je raditi 1980. godine, kao studentkinja.
Ona je predsjednica grupe Business Roundtable koja okuplja najmoćnije korporativne izvršne direktore u SAD-u, a takođe je i članica upravnog odbora kompanije Volt Dizni (Walt Disney Company).
6. Abigejl Džonson (Abigail Johnson)
Izvršna direktorica, Fidelity Investments
| GODINE: 62 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Finansije |
Ebigejl Džonson postala je izvršna direktorica kompanije Fidelity Investments 2014. godine, preuzevši tu poziciju od svog oca. Predsjednica uprave postala je 2016. godine.
Njen djeda, Edvard Džonson II (Edward Johnson II) osnovao je ovaj investicioni fond 1946. Džonson ima vlasništvo nad 28,5 posto udjela u kompaniji, koja, zaključno s podacima od septembra ove godine, upravlja imovinom vrijednom 4,5 biliona dolara.
Džonson je prihvatila pojavu kriptovaluta: 2018. godine, Fidelity je pokrenuo platformu koja institucionalnim investitorima omogućava trgovanje bitkoinom i eterom.
Kao studentkinja, radila je ljetne poslove u Fidelityju, a kompaniji se na puno radno vrijeme pridružila kao analitičarka 1988. nakon što je diplomirala na Harvardu.
7. Džuli Svit (Julie Sweet)
Predsjednica i izvršna direktorica, Accenture
| GODINE: 54 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Biznis |
Džili Svit postala je izvršna direktorica kompanije za globalne usluge Accenture u septembru 2019. godine. Prije toga je bila glavna savjetnica i čelnica kompanije za Sjevernu Ameriku – najveće tržište Accenturea.
Svit je takođe članica grupe Business Roundtable, Međunarodnog poslovnog savjeta Svjetskog ekonomskog foruma, kao i odbora direktora Catalysta.
8. Melinda Frenč Gejts (Melinda French Gates)
Filantropkinja
| GODINE: 60 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Filantropija |
Melinda Frenč Gejts jedna je od najmoćnijih žena u svijetu filantropije. U junu ove godine napustila je poziciju supredsjednice fondacije Bil i Melinda Gejts (Bill and Melinda Gates Foundation) nakon gotovo 24 godine. Ona nije objasnila svoj odlazak, ali Bil i Melinda razveli su se 2021. godine.
U oktobru je Forbes gotovo utrostručio svoje procjene imovine koju je dobila u razvodu od Bila na oko 29 milijardi dolara.
Frenč Gejts i ranije je obećala da će podržavati prava za žene i djevojčice, a u maju ove godine najavila je da će za te napore u naredne tri godine donirati milijardu dolara.
Njena misija je zatvoriti jaz u finansiranju za preduzetnice i osnivačice kompanija kroz svoju kompaniju za investiranje i dobrotvorni rad, Pivotal Ventures.
9. Mekenzi Skot (MacKenzie Scott)
Filantropkinja
| GODINE: 54 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Filantropija |
Mekenzi Skot je filantropkinja, autorka i bivša supruga osnivača Amazona Džefa Bezosa (Jeff Bezos), s kojim je u braku bila 25 godina. U sklopu njihovog razvoda 2019. godine dobila je 4 posto udjela u Amazonu.
U maju 2019. godine potpisala je takozvanu Giving Pledge, obećavši da će najmanje polovinu svog bogatstva donirati u dobrotvorne svrhe tokom života.
Na stranici Yield Giving Skot objavljuje pojedinosti o 17,3 milijarde dolara donacija koje je podijelila više od 2.300 neprofitnih udruženja. Udruženja kojima ona donira novac imaju punu kontrolu nad time kako će sredstva i potrošiti.
Uz to, objavila je i dva romana. Skot je bila studentkinja ugledne spisateljice Toni Morrison na Prinstonu, a za nju je neko vrijeme i radila kao asistentkinja.
10. Džejn Frejzer (Jane Fraser)
Izvršna direktorica, Citigroup
| GODINE: 57 | DRŽAVA: SAD | KATEGORIJA: Finansije |
Džejn Frejzer (Jane Fraser) imenovana je nasljednicom izvršnog direktora Majkla Korbata (Michael Corbat) 2020. godine, a ulogu je zvanično preuzela u martu 2021. Ona je prva žena na mjestu izvršnog direktora Sitigrup (Citigroup) u istoriji kompanije, a takođe je i prva žena na čelu neke velike banke s Vol Strita (Wall Street).
Prije nego je postala izvršna direktorica Sitigrup, ona je bila predsjednica odbora banke, kao i izvršna direktorica Sitijevog odsjeka Global Consumer Banking.
Banci se pridružila 2004. godine, a tokom karijere vodila je odsjeke korporativne strategije i akvizicija tokom posljednje velike finansijske krize.
Maggie McGrath, Forbes
How The Women On The Forbes Power List Defined 2024
(Prevela: Nataša Belančić)
