Jedno od najvećih nalazišta litijuma na svijetu tone

Tim naučnika otkrio je da Salar de Atacama u Čileu, koji sadrži veliki dio svjetskih rezervi litijuma, polako tone.

Globalna proizvodnja litijuma buja zbog potražnje za baterijama: 2023. godine procijenjena je na 180.000 metričkih tona. U slanim stanovima Salar de Atacama u sjevernom Čileu, slana otopina bogata litijumom se pumpa iz podzemlja u bazene za isparavanje, gdje se 90 posto vode gubi u atmosferu.

Studija iz ove godine, objavljena u međunarodnom zborniku IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, pokazala je da se Salar de Atacama smanjuje brzinom od jedan do dva centimetra godišnje.

“Potapanje zbog nepovratnih promjena u propusnosti može biti vrlo ozbiljan problem”, kaže Francisco Delgado, istraživač na Odsjeku za geologiju na Universidad de Chile i glavni autor studije.

Analize u Salar de Atacama uradio je Joaquin Eduardo Castillo Rojas, student master studija geologije na Universidad de Chile kod Delgada, koristeći InSAR alat, koji precizno mjeri deformacije površine putem satelitskih snimaka.

“Duboke slane ravnice predstavljaju jednu od najvećih rezervi litijuma u Čileu i svijetu (koji nam je potreban za energetski prijelaz), a istovremeno su dom važnim životinjskim vrstama kao što je flamingo”, kaže Castillo, “Moramo raditi zajedno i raditi sa svim resursima koje imamo na raspolaganju da bismo razumjeli njihovu prirodu i utjecaje koji ljudi mogu imati na ekosistem.”

Castillo je objasnio da su obradom radarskih slika dobivenih putem InSAR-a, istraživači pokazali da se na površini slane površine događa slijeganje tla u području iz kojeg se slana voda vadi.

„Prilika da se prati okruženje koje se otvara je ogromna“, kaže on, „i vjerujem da je Salar de Atacama odličan primjer za druge solane u centralnim Andima i da moramo razumjeti više ako želimo ekstrahovati litijum iz drugih sličnih ekosistema.

Odrastanje u Čileu

Castillo je odrastao u El Monteu, ruralnom gradu na periferiji Santiaga u Čileu, gdje je mogao “gledati zeleno drvo svakog dana u godini” i crpiti inspiraciju iz prirode.

„Odlučio sam da studiram geologiju zbog svega što ona podrazumeva: razumijevanja dinamike podzemlja u prostoru i vremenu“, kaže on i dodaje da je tokom studija shvatio da geolozi mogu da odgovore na aktuelna pitanja od širokog značaja, naprimjer, gdje će biti zemljotres, koliko bakra ima kamen i koliko vode ima na raspolaganju čovječanstvo.

„Mi geonaučnici pokrivamo mnogo, radimo puno na domu čovječanstva, Zemlji“, kaže on i dodaje da je privilegija raditi kao naučnik u najjužnijoj zemlji na svijetu.

“Ovo pokazuje nivo naučnog istraživanja koji se može sprovesti i koliko smo sposobni kao latinoameričko društvo”, kaže on i dodaje da je dio podataka prikupljenih u projektu došao sa argentinskog satelita i “prirodne laboratorije” pustinja Atacama.

“Globalna perspektiva studije je važna, jer su antropogeni utjecaji u oblastima gdje se vadi litijumska slana voda od globalnog značaja”, kaže on. “Rezerve i projekti vađenja dokumentirani su ne samo u Južnoj Americi, već i u zemljama poput Sjedinjenih Država i Kine koje žele da izvade ovaj ključni mineral za energetsku tranziciju, ali na održiv način tokom vremena.”

U potrazi za niobijem

Još jedan ključni mineral za energetski prijelaz je niobijum. Kolumbijski naučnik Felipe Velasquez Ruiz nada se da će riješiti misteriju gdje i kako nastaje.

Metal je u velikoj potražnji, ali Brazil čini oko 90 posto svjetske proizvodnje niobija i 95 posto poznatih rezervi, s godišnjim izvozom od 2,25 milijardi dolara (dvije milijarde eura).

Velasquez, geološki istraživač na Universidad de Chile, objašnjava da je cilj njegovog istraživanja razumjeti kako se niobij transportuje u geološkoj ravni i kako se taloži u zemljinoj kori, što je ključno da znamo gdje ga sada tražiti.

“Moj najnoviji rad na kritičnim metalima bio je na niobiju, metalu protiv korozije koji se koristi u čelicima visoke čvrstoće, kao i u supravodljivim magnetima, opremi za magnetnu rezonancu i eksperimentalnom radu u termonuklearnoj fuziji”, kaže on. “Moja istraživačka strast leži u otkrivanju mehanizama formiranja kritičnih minerala za energetski prijelaz povezan s magmatsko-hidrotermalnim sistemima.”

U studiji iz 2022. godine, Velasquez i njegov tim pronašli su čvrste dokaze da je niobij u jednom od najvećih svjetskih naslaga, u Brazilu, nastao prije 90 miliona godina, duboko 80 kilometara, u subkontinentalnom litosferskom plaštu.

Autor članka: Andrew Wight , saradnik Forbesa.