Deset najbogatijih ljudi u svijetu u novembru
Forbes je u aprilu globalno izbrojao 2.640 osoba čiji se imetak mjeri desetocifrenim brojem, što je pad sa prošlogodišnjih 2.668. Sveukupno, milijarderi sa Forbesove aprilske liste vrijedili su 12,2 biliona dolara, što je pad od 500 milijardi dolara u odnosu na 12,7 biliona dolara u martu 2022.
Forbes od 1987. prati svjetske milijardere, a tokom godine na dnevnoj bazi ažurira podatke o njihovoj imovini. Mnogi milijarderi najveći dio bogatstva drže u akcijama kompanija koje su osnovali. Kako se cijene tih akcija kreću, tako se kreće i njihovo bogatstvo.
U velikom dijelu prve polovine ove godine, francuski magnat luksuza Bernard Arnault zauzimao je prvo mjesto na Forbes listi najbogatijih, ali to se promijenilo 8. juna kada je izvršni direktor Tesle Elon Musk ponovno zasjeo na tron, s bogatstvom od skoro 238 milijardi dolara. Musk je do 11. novembra zadržao tu poziciju, na kojoj se nalazio i gotovo čitave 2022. godine.
Forbes donosi 10 najbogatijih ljudi u svijetu zaključno s 11. novembrom 2023:
1. Elon Musk, 227,1 milijarda dolara
IZVOR BOGATSTVA: Tesla, SpaceX, DOB: 52 godine DRŽAVA: SAD
- Elon Musk suosnivač je šest kompanija, uključujući kompaniju za proizvodnju električnih automobila Tesla, proizvođača raketa SpaceX i start-up kompanije za tunele Boring Company.
- Musk posjeduje 21 odsto udjela u Tesli (akcije i opcije), ali je založio više od polovine svojih akcija kao kolateral za lične zajmove do 3,5 milijardi dolara.
- SpaceX, osnovan 2002, vrijedi skoro 150 milijardi dolara nakon tenderske ponude od 750 miliona dolara u junu 2023. Skoro je petostruko uvećao svoju vrijednost za četiri godine.
- Boring Company, koja nudi rješenja za saobraćaj, prikupila je 675 miliona dolara novih sredstava u aprilu 2022. godine, vrijednujući se na 5,7 milijardi dolara.
- U aprilu 2022. godine, upravni odbor Twitter-a saglasio se da proda kompaniju Musku za 44 milijarde dolara, nakon što je on otkrio udio od 9,1 odsto i prijetnju neprijateljskim preuzimanjem.
- Dogovor je zaključen u oktobru 2022. nakon što je Musk pokušao da odustane, a Twittter podnio tužbu. Procjenjuje se da Musk posjeduje 74% kompanije, koja se sada zove X.
Rođen je u Južnoafričkoj Republici, a u Kanadu se preselio prije 18. rođendana. Diplomu iz ekonomije dobio je na univerzitetu u Pensilvaniji. On je 2000. svoju online banku X.com udružio sa sličnom platformom čiji je suosnivač Peter Thiel kako bi osnovao PayPal, kojeg je kupio eBay 2002. za 1,4 milijarde dolara. Iste godine Musk je osnovao SpaceX u gradu El Segundo nedaleko od Los Anđelesa, a dvije godine kasnije pridružio se Tesli kao ulagač i predsjednik uprave.
Kompanija Tesla osnovana je godinu ranije, a Musku je kasnije dat status suosnivača. Na berzu je s Teslom izašao 2010., dvije godine nakon što je postao izvršni direktor. Tržišna kapitalizacija dramatično je rasla tokom 2020. i 2021. U septembru 2021. Musk je postao najbogatiji čovjek u svijetu, a u novembru iste godine njegovo bogatstvo doseglo je svoj vrhunac: 320 milijardi dolara.
2. Bernard Arnault i njegova porodica, 181,9 milijardi dolara
IZVOR BOGATSTVA: LVMH DOB: 74 godine DRŽAVA: Francuska
- Bernard Arnault je izvršni direktor i predsjednik kompanije LVMH, najveće kompanije luksuzne robe u svijetu koja obuhvata 75 modnih i kozmetičkih marki, uključujući kompanije Louis Vuitton i Sephora.
- LVMH je 2021. godine kupio i poznatu američku draguljarnicu Tiffany & Co. za 15,8 milijardi dolara, što se smatra najvećim ikada zabilježenim preuzimanjem luksuznog brenda.
- Arnaultov otac zaradio je malo bogatstvo u građevini. U svojim preduzetničkim počecima, Arnault je iskoristio očevih 15 miliona dolara kako bi kupio kompaniju Christian Dior 1984. godine.
- Arnault ima petoro djece, a svi rade u LVMH.
Arnault je skoro cijelu prvu polovinu ove godine bio na čelu Forbesove liste najbogatijih, a u junu je pao na drugo mjesto.
3. Jeff Bezos, 166,2 milijarde dolara
IZVOR BOGATSTVA: Amazon DOB: 59 godina DRŽAVA: SAD
- Jeff Bezos je osnovao giganta za e-trgovinu Amazon 1994. godine u svojoj garaži u Sijetlu.
- U junu 2021. odstupio je s mjesta izvršnog direktora Amazona. Posjeduje nešto manje od deset posto akcija te kompanije.
- On i njegova supruga MacKenzie su se razveli 2019. nakon 25 godina braka i on je na nju prenio četvrtinu svog udjela u Amazonu koji je tada iznosio 16 odsto.
- Bezos je donirao akcije vrijedne više od 400 miliona dolara neprofitnim organizacijama 2022. godine, iako je nejasno koje su organizacije dobile te akcije.
- On je vlasnik The Washington Post i Blue Origin, kompanije koja razvija rakete, a kratko je letio u svemir u jednoj od njih u julu 2021.
- Bezos je u intervjuu CNN-u u novembru 2022. godine rekao da planira da donira veći dio svojeg bogatstva tokom svog života, ne otkrivajući specifične detalje.
Bezos je najbogatiji čovek u svijetu postao u julu 2017. godine, prestigavši Bill Gatesa. On i Gates smjenjivali su se na prvom mjestu neko vrijeme: Bezos je prvo mjesto zauzimao od 2018. do 2021, a na drugo mjesto je pao 2022. Od tada je pao čak i do četvrtog mjesta, ali vratio se na treće mjesto krajem januara ove godine kada je palo bogatstvo Indijca Gautama Adanija (prethodno trećeg najbogatijeg).
4. Larry Ellison, 142 milijarde dolara
IZVOR BOGATSTVA: Oracle DOB: 79 godina DRŽAVA: SAD
- Larry Ellison je predsjednik, glavni tehnološki direktor i suosnivač softverskog diva Oracle, u kojem ima udio od nešto manje od 40 odsto.
- On je napustio mjesto izvršnog direktora 2014. godine nakon 37 godina na čelu kompanije.
- Oracle je djelimično rastao kroz kontinuirane akvizicije softverskih kompanija, pri čemu je najveća bila akvizicija kompanije za elektronsko vođenje zdravstvenih kartona, Cerner, za 28,3 milijarde dolara 2021. godine.
- Godine 2020, Ellison je trajno preselio na havajsko ostrvo Lanai, koje je gotovo u potpunosti kupio 2012. godine za 300 miliona dolara. Ellison je bio član upravnog odbora Tesle od decembra 2018. do augusta 2022. godine. On i dalje posjeduje oko 15 miliona akcija u tom proizvođaču električnih automobila.
Osam dana u junu ove godine Ellison je proveo kao treći najbogatiji čovek u svijetu, prestigavši Bezosa nakon rasta vrijednosti akcija Oracla.
5. Warren Buffett, 117,1 milijarda dolara
IZVOR BOGATSTVA: Berkshire Hathaway DOB: 93 godine DRŽAVA: SAD
- Poznat kao “prorok iz Omahe”, Warren Buffett jedan je od najuspješnijih investitora svih vremena. Upravlja kompanijom Berkshire Hathaway koja posjeduje desetine kompanija uključujući osiguravajuću kuću Geico, proizvođača baterija Duracell i restoranski lanac Dairy Queen.
- Kao sin američkog kongresmena, prve akcije je kupio sa 11 godina, a prvi put je podnio poresku prijavu sa 13 godina.
- On je obećao da će donirati preko 99 odsto svog bogatstva, do sada je dao oko 55 milijardi dolara, većinom kroz Gates Foundation i fondacije svoje djece.
- Godine 2010. sa Bill Gates-om pokrenuo je Giving Pledge, pozivajući druge milijardere da se obavežu da će donirati barem polovinu svog bogatstva u humanitarne svrhe.
6. Mark Zuckerberg, 116,5 milijardi dolara
IZVOR BOGATSTVA: Facebook/Meta DOB: 39 godina DRŽAVA: SAD
- Mark Zuckerberg je pokrenuo Facebook na Harvardu 2004. godine kada je imao 19 godina kako bi omogućio studentima da povežu imena sa fotografijama svojih kolega. Facebook je javnu ponudu dionica objavio u maju 2012. godine. Zuckerberg sada posjeduje oko 13 odsto akcija kompanije.
- U novembru 2021. godine, Facebook je promijenio ime u Meta kako bi usmjerio fokus kompanije ka metaverzumu. U decembru 2015. godine, Zuckerberg i njegova supruga Priscilla Chan su se obavezali da će donirati preko 99 odsto svog udjela u Meti tokom života.
Zuckerberg je ranije ovog ljeta ponovo došao na popis 10 najbogatijih i to prvi put od januara 2022. Razlog za to je rast vrijednosti akcija kompanije Meta.
7. Bill Gates, 115,4 milijarde dolara
IZVOR BOGATSTVA: Microsoft, ulaganja DOB: 67 godina DRŽAVA: SAD
- Bill Gates je pretvorio svoje bogatstvo iz softverske firme Microsoft u raznovrsna ulaganja, uključujući investicije u kompanije za proizvodnju energije bez emisije ugljenika.
- U maju 2021. godine, Bill i Melinda Gates su putem Twittera objavili da okončavaju svoj brak nakon 27 godina. Ipak i dalje zajedno predsjedavaju dobrotvornom Gates Foundation.
- Gates, koji je osnovao Microsoft sa Paul Allenom (koji je preminuo 2018. godine) 1975. godine.
- Prenio je Melindi najmanje 6 milijardi dolara vrijedne dionice u kompanijama kao dio sporazuma o razvodu. Do marta 2020. godine, kada se Gates povukao iz borda Microsoft, posjedovao je oko 1,3 odsto dionica ove softverske i računarske kompanije.
- Investirao je u desetine kompanija, uključujući Republic Services and Deere & Co, i jedan je od najvećih vlasnika obradivog zemljišta u SAD. Do sada je Gates donirao više od 59 milijardi dolara Gates fondaciji, uključujući poklon od 20 milijardi dolara koji je objavljen u julu 2022. godine. Većina njegovih ranijih donacija bili su pokloni Microsoftovih akcija.
Forbes je Gatesa prvi put proglasio milijarderom 1987. godine, a bio je najbogatiji čovjek svijeta od 1995. do 2017. (osim 2008. i 2010-2013.). Bezos ga je prestigao 2018. u velikoj mjeri zbog toga što je Gates donirao 59 milijardi dolara fondaciji Gates, uključujući i 20 milijardi u julu prošle godine.
8. Larry Page, 111,8 milijardi dolara
IZVOR BOGATSTVA: Google DOB: 50 godina DRŽAVA: SAD
- Larry Page je odstupio sa pozicije izvršnog direktora kompanije Alphabet, matične kompanije Google, 2019. godine, ali je ostao član upravnog odbora i kontrolni dioničar.
- On je osnovao Google 1998. godine sa kolegom doktorantom sa Stanforda, Sergeyem Brinom.
- Sa Brinom, Page je osmislio Googleov algoritam PageRank, koji pokreće ovaj pretraživač.
- Page je bio izvršni direktor do 2001. godine, kada je Eric Schmidt preuzeo tu poziciju. Zatim je ponovo bio izvršni direktor od 2011. do 2015. godine, kada je postao izvršni direktor nove matične kompanije Googlea, Alfabeta.
Na popis deset najbogatijih u svijetu prvi put je dospio u maju ove godine, nakon što je vrijednost akcija Alfabeta značajno skočila, nekih 15 odsto.
9. Steve Ballmer, 110,7 milijardi dolara
IZVOR BOGATSTVA: Microsoft DOB: 67 godina DRŽAVA: SAD
- Steve Ballmer je bivši izuzetno uticajni izvršni direktor kompanije Microsoft, koji je rukovodio kompanijom od 2000. do 2014. godine. Pridružio se Microsoftu 1980. godine kao zaposleni broj 30 nakon što je napustio MBA program na Stanfordu.
- Ballmer je radio u Microsoftu kao izvršni direktor nakon prvog pada “dot-com” tržišta i kroz napore da kompanija sustigne Google u sposobnostima pretrage i Apple u mobilnim telefonima.
- Godine 2014. kada se povukao iz Microsofta, kupio je NBA ekipu Los Angeles Clippers za 2 milijarde dolara. Prema Forbesu, vrijednost tima sada iznosi 4,65 milijardi dolara.
- Od 2014. godine se intenzivnije bavio filantropijom, ulažući preko 2 milijarde dolara u fond sa savjetima za donacije, sa fokusom na ekonomsku mobilnost;
- Do danas, Ballmerovi su donirali gotovo 3,5 milijardi dolara. U 2022. godini, on i njegova supruga Connie donirali su oko 425 miliona dolara Univerzitetu Oregon kako bi osnovali institut usmjeren na ponašanje i mentalne potrebe djece u državi.
10. Sergey Brin, 107,3 milijarde dolar
IZVOR BOGATSTVA: Google DOB: 50 godina DRŽAVA: SAD
- Sergey Brin odstupio je mjesta predsjednika Alphabeta u decembru 2019. godine, ali još ima kontrolni udio u kompaniji, a član je i odbora kompanije.
- Brin se u SAD doselio iz Rusije kao šestogodišnjak sa svojom porodicom kako bi pobjegao od antisemitizma u toj zemlji.
- On je osnovao Google sa Larryjem Pageom 1998. godine nakon što su se upoznali na Stanford Univerzitetu. Google je na berzu izašao 2004. godine, a pod imenom Alphabet, novoosnovane matične kompanije, njime se trguje od 2015. godine.
- Navodno, Brin finansira projekat visokotehnološke letjelice.