“Rođeni da se pogrešno razumiju”: Jesu li tri sata razgovora i večera dovoljni da otople odnose Macrona i Meloni
Političke ideologije francuskog predsjednika Emmanuela Macrona i italijanske premijerke Giorgie Meloni su različite, ona svoju temelji na nacionalističkoj desnici, a on na centru. I često se njihovi različiti pogledi mogu čuti i u pogledu aktualnih političkih i ekonomskih pitanja, ali dvoje lidera su morala jednom sjeti i svoje razlike ostaviti po strani te usaglasiti šta im je činiti, a da to bude zajednička vizija najjačih članica Evropske unije (EU) i u pogledu evropskog odgovora na Trumpovu carinsku politiku, sigurnosti u Evropi, ali i rata u Ukrajini. Macronu je ovo prva službena posjeta Italiji otkako je Meloni sjela u premijersku fotelju 2022. godine. Dočekala ga je srdačno ispred svog kabineta u Palazzo Chigi, razmijenili su osmijehe i poljupce u obraz, sve uz počasnu gardu – kao da nije riječ o dvoje lidera koji imaju toliko podijeljene vizije o mnogim pitanjima i koji su do sastanka znali davati izjave koje su pokazivale da i nema neke posebne hemije među njima.
Različite predstave
Iza ovih diplomatskih nastupa za javnost i medije u utorak, Meloni i Macron predstavljaju dvije duboko različite predstave o tome šta Evropa jeste i šta bi trebala biti. Čak i otkako je Meloni ublažila svoj raniji euroskepticizam, skepticizam prema Briselu je živ. Ona EU optužuje za „pretjerano zadiranje“ -izraz koji u njenom vokabularu pokriva sve od migracija do fiskalne politike. Macron, nasuprot tome, ne samo da vjeruje u Evropsku uniju; on je vidi kao projekat koji tek treba da se dovrši. Njegov politički identitet izgrađen je oko ideje suverene, integrisane, strateški autonomne Evrope – kontinenta koji se više ne bi toliko oslanjao na američku moć, već na svoju.
Meloni, koja vodi zemlju s velikim trgovinskim suficitom sa SAD-om, piše Reuters, nastojala je održati Evropu u savezu sa SAD-om, koristeći slogan “Učinimo Zapad ponovo velikim” na sastanku s predsjednikom Donaldom Trumpom u Washingtonu u aprilu i pozivajući na oprez prilikom odmazde na tarife.
Njene izjave se mogu razumjeti, jer Italija više izvozi u SAD nego što uvozi iz SAD-a, i u takvom omjeru, Italija ima interes da održi dobre trgovinske odnose sa SAD-om, jer joj to ekonomski koristi. Stoga i ne čudi što nije bila za uvođenje kontramjera prema SAD-u, u slučaju da SAD uvede nove trgovinske barijere za EU. Njen stav je bio da treba očuvati savez sa SAD-om i izbjeći trgovinski rat.
Macron, čija zemlja troši znatno više na odbranu od Italije, godinama, kao vatreni proevropejac, gura viziju Evrope koja raspolaže sopstvenim kapacitetima, te se zalaže za nezavisniji pristup EU.
Nedavno je, zajedno sa britanskim premijerom Keirom Starmerom, nagovijestio mogućnost slanja evropskih trupa u Ukrajinu kao mirovnih snaga nakon eventualnog primirja. Meloni je bila skeptična prema ovoj koaliciji, jer bi slanje trupa u Ukrajinu bilo izuzetno nepopularno u Italiji čija javnost je izrazito antimilitaristička. Meloni zna kako preživljavati na unutrašnjem planu, i da bi podrška takvom planu bila ravna političkom samoubistvu.
Svjesni da je u trenutnom političkom kontekstu za evropsku ekonomiju, konkurentnost i sigurnost neophodna saradnja, činjenicu da dvije zemlje, kao druga i teća ekonomija EU, nisu prirodni politički saveznici, Macron i Meloni su znali kako je na trenutak zaboraviti.
“Sretna sam što Macron dolazi u Rim”
„Postoji beskonačno mnogo tema o kojima treba razgovarati“, rekla je Meloni novinarima u petak. „Vrlo sam sretna što Emmanuel Macron dolazi u Rim.“
Uslijedila su tri sata razgovora, a potom i zajednička večera, nakon čega su oboje izrazili svoju posvećenost “suverenijoj Evropi” i svoju “nepokolebljivu” podršku Ukrajini.
U zajedničoj izjavi u utorak navečer, njih dvoje su poručili da Italija i Francuska, kao države osnivačice evropske strukture, namjeravaju ojačati svoju zajedničku posvećenost suverenijoj Evropi i uskladiti svoje stavove o transatlantskim odnosima, kao i o ekonomskoj i trgovinskoj sigurnosti Evropske unije. Najavili su i bilateralni samit u Francuskoj početkom 2026. godine. Pored Ukrajine, na stolu su se našle i teme vezane za evropsku sigurnost, posebno na Bliskom istoku i u Libiji , te su koordinirali svoje stavove o transatlantskim odnosima, kao i o ekonomskoj i komercijalnoj sigurnosti Evropske unije.
Na sastanku je, prenijeli su mediji, istaknut snažan konsenzus o evropskoj agendi za konkurentnost i prosperitet, koja se mora ambiciozno i ubrzano provoditi, kao i o pojednostavljenju propisa, javnim i privatnim investicijama, energetici i punoj primjeni principa tehnološke neutralnosti kako bi se evropskim kompanijama omogućilo da se takmiče pod jednakim uslovima.
„Ovo se odnosi i na sektore u tranziciji, poput automobilske i čelične industrije, koji zahtijevaju snažnu evropsku posvećenost, kao i na naprednije sektore poput vještačke inteligencije, dekarboniziranih obnovljivih izvora energije poput nuklearne energije i svemira“, rekli su.
Odlučni su, čulo se, da sarađuju i u pitanjima migracija, proširenju Unije i reformama.
Sve u svemu, sudeći po ovim zaključcima, nisu prenaglili oni koji su susret dvoje lidera nazvali samitom otopljavanja, jer premijerka i predsjednik, za koje je Claudio Cerasa, urednik italijanskog lista Il Foglio, nedavno napisao, a New Yor times podsjetio, kako su rođeni da se pogrešno razumiju, otvorili su novu stranicu.
